The Gallery’s opening hours will extend till 11pm during Light to Night Singapore weekends (Fri to Sun, 17–19 Jan, 24–26 Jan, 31 Jan–2 Feb), with free entry to all exhibitions.

Welcome to the World of Art Maligayang Pagdating sa Mundo ng Sining Selamat datang di Dunia Seni အနုပညာ ကမ္ဘာ မှ ကြိုဆိုပါသည်။

In collaboration with the Humanitarian Organisation for Migration Economics (HOME), the Gallery launched Sister Guides, a special tour programme for the domestic worker community in Singapore. Jo Ann A. Dumlao (Sister Guide) expands on her experience in the programme. Scroll through for translations of her article in Tagalog, Bahasa Indonesia and Burmese.

By Jo Ann A. Dumlao
Posted on 12 June 2020
5 mins read

Share
Welcome to the World of Art<br><h5>Maligayang Pagdating sa Mundo ng Sining<br>Selamat datang di Dunia Seni<br>အနုပညာ ကမ္ဘာ မှ ကြိုဆိုပါသည်။ </h5>
Jo Ann and fellow Sister Guide Bhing with participants in front of Those Chased Away From Their Lands by Amnus Natalsya.

In collaboration with the Humanitarian Organisation for Migration Economics (HOME), the Gallery launched Sister Guides, a special tour programme for the domestic worker community in Singapore. Anchored by a model of self-advocacy and community leadership, the Gallery trained six HOME volunteers to guide art tours for their communities. Conducted in Burmese, Tagalog and Bahasa Indonesia, the tours engaged participants in meaningful conversations about artworks from the UOB Southeast Asia Gallery and Gallery Children’s Biennale 2019: Embracing Wonder.

This article is written by Jo Ann, our Filipino Sister Guide. It was first published on MyVoice@HOME, an online platform for migrant workers to share their stories, articles, photographs and poetry. First published in Perspectives on 28 February 2020, her article is now available here in Tagalog, Bahasa Indonesia and Burmese through translations from the advocacy group MaidforMore.


 

Never in my wildest dreams did I ever think that I would one day be conducting guided tours at National Gallery Singapore. Before the Sister Guides programme, I had visited the Gallery a few times but had never been into any of the exhibitions! Nonetheless, I have always been captivated by the Gallery’s architecture – a stylish blend of the Former Supreme Court and City Hall buildings. The Gallery also houses artworks by Juan Luna, a spectacular artist and national hero of the Philippines. I am from the same province as him too, Ilocos Norte.

When I heard I was going to be trained as one of the Sister Guides, I was really excited for the training. With six Sister Guides in total, we were split into three teams of two from the Philippines, Myanmar and Indonesia respectively. Training sessions were facilitated by staff from Gallery’s Community & Access and Curatorial teams. A docent also led us on a tour.

Jo (right) and her partner-in-crime, Bhing (left). They were Sister Guides for the Tagalog tours for Filipino migrant workers.

They guided us through the building and the UOB Southeast Asia Gallery, where we discussed works of art specially curated for the Sister Guides programme. We also covered three installations that were part of the Gallery Children’s Biennale 2019. Through the thematic tour called “Embracing Hidden Stories,” we explored the untold stories in works by artists from our home countries. Another great thing about the programme was that it’s free for migrant workers who register through HOME!

Of the six artworks, I feel most connected to Baraha ng Pilipino (Card of the Filipino) by Philippine artist Brenda V. Fajardo and Mereka Yang Terusir Dari Tanahnya (Those Chased Away from their Land) by Indonesia artist Amnus Natalsya. Why Baraha ng Pilipino? This painting depicts six cards; each shows a drawing that expounds on the Philippines' past, present and future. If you look closely at the drawings and have knowledge of Philippines' history, the work will give you goose bumps. I give a snappy salute to Brenda V. Fajardo, still a practicing artist, for bringing life to stories of the Philippines through her wonderful drawings.

Amnus Natalsya’s Mereka Yang Terusir Dari Tanahnya (Those Chased Away from their Land) is an artwork that emphasises the lives of the wealthy and mighty versus the poor and helpless. Looking at it, I recognise the peasants’ suffering under their rich landlords. Those in power want to take everything from the peasants, even their freedom. The peasants are working hard to bring income to their landlords. Without them, the landlords are nothing. Why can’t the powerful be fair too?

My all-time favourite work is Stardust: Soaring through the Sky’s Embrace by Philippine artist Mark Justiniani. Its brilliance amazes me! Justiniani surely has a wide and wild imagination as the artwork can take you anywhere. It’s rich, and lets you feel a mixture of emotions when you come to understand how the invisible affects the visible. This artwork was created for the Gallery and was inspired by the excavation site in the basement of the Former Supreme Court. Objects found at the excavation site were preserved and restored for this work.

Participants guided through Stardust: Soaring Through the Sky's Embrace by Mark Justiniani, an installation at the Gallery Children's Biennale 2019.

What challenged and excited my fellow Sister Guides and I was the fact that we did not know most of the participants, only meeting them on the day of the tour. As guides, we had to get their attention, sustain their interest and interact with them during our tours. In addition, we had to be clear and precise when introducing the artworks. To be honest, I had doubts about fulfilling my role as a Sister Guide. Fortunately, we were able to mingle with the participants who really enjoyed themselves. It was a delight to see that they were so focused and interested. They were very excited to share their thoughts during the end-of-tour survey. Many participants shared their thoughts about women, minority communities, indigenous people, democracy and history. I felt that the artworks somehow connected to our lives as migrant workers. 

The artworks of Filipino and Burmese artists Mark Justiniani and U Ba Nyan grabbed our attention. The intelligence and depth of these artists’ imaginations are presented through their respective masterpieces. The artworks bear rich messages that allow us to travel through context and in time. They managed to illustrate the importance of the things they wished to articulate, as well as universal human conditions. They are truly creative and have succeeded in touching our heart and soul.

- Comment from Filipino participants

Jo and Bhing guiding the participants, featuring Those Chased Away from Their Lands by Amnus Natalsya, currently located in UOB Gallery 6.

This programme has certainly given both Sister Guides and the participants a different perspective of the Gallery, and shown me that art and emotion come hand-in-hand. I was engulfed with emotion whilst viewing the artworks – sadness, grief, pity, happiness and excitement. Some really took my breath away. Most importantly, I learnt that there is no right or wrong in arts, just enjoy what you are seeing and experiencing!

A big thank you to the Gallery for giving us – my fellow Sister Guides and myself – this amazing opportunity. I’m very happy with my accomplishment as a Sister Guide, and am already looking forward to the next opportunity!


 

Maligayang Pagdating sa Mundo ng Sining

Jo Ann A. Dumlao

Isinalin ni Naive Gascon

Ipinaskil noong 28 Pebrero 2020

Sa pakikipagtulungan sa Humanitarian Organisation for Migration Economics (HOME), inilunsad ng Galeriya ang Sister Guides, isang espesyal na programa sa pagpasyal sa loob ng galeriya para sa komunidad ng mga kasambahay dito sa Singapore. Nakaankla sa modelo ng adbokasiya sa sarili at pamumuno ng komunidad, hinubog ng Galeriya ang anim na boluntaryo ng HOME para magbigay gabay sa pagpasyal sining para sa kanilang komunidad. Isinasagawa sa Burmese, Tagalog at Bahasa Indonesia, ang pagpasyal ay nakikibahagi sa mga kalahok sa isang makabuluhang pag-uusap tungkol sa mga likhang sining galing sa UOB Southeast Asia Gallery at Gallery Children’s Biennale 2019: Embracing Wonder.

Ang artikulong ito ay isinulat ni Jo Ann, isa sa aming Filipino Sister Guide. Una itong nailathala sa MyVoice@HOME, isang plataporma sa online para sa mga migranteng mangagawa upang ibahagi ang kanilang mga kwento, artikulo, larawan at tula.

--------------------

Hindi kailanman sa aking malayang panaginip na isang araw ay makakapagsagawa ako at makapagbigay gabay sa pagpapasyal sa National Gallery Singapore. Bago ang programa ng Sister Guides, nabisita ko rin ang Galeriya ng iilang beses ngunit hindi pa ako nakakapasok sa anumang mga eksibisyon! Gayunpaman, dati-rati na akong nabihag sa arkitektura ng Galeriya – isang naka-istilong pagsasama ng dating gusali ng Korte Suprema at City Hall. Naging tahanan din ang Galeriya ng mga likhang sining ni Juan Luna, isang kamangha-manghang pintor at pambansang bayani ng Pilipinas. Galing din ako sa Ilocos Norte, ang probinsyang pinanggalingan niya.

Masyado talaga akong nasabik noong narinig ko na kabilang ako sa sasanayin bilang isang Sister Guide. Sa kabuuang anim na Sister Guides, kami ay nahati sa tatlong koponan ng dalawa na nanggagaling sa Pilipinas, Mayanmar at Indonesia. Ang mga sesyon ng pagsasanay ay inihanda ng mga kawani mula sa koponan ng Gallery’s Community and Access at Curatorial. Pinangunahan din kami ng isang docent sa isang pagpapasyal sa loob ng galeriya.

Ginabayan nila kami patungo sa gusali at sa UOB Southeast Asia Gallery, kung saan tinalakay namin ang mga likhang sining na espesyal na binuo para sa programa ng Sister Guides. Saklaw din namin ang tatlong instalasyon na bahagi ng Gallery Children’s Biennale 2019. Sa pamamagitan na pampakay na pagpasyal sining na tinawag na “Embracing Hidden Stories” siniyasat namin ang mga nakatagong kwento sa mga likha ng mga artista mula sa aming mga tahanang bansa. Ang isa pang kagandahan sa programang ito, ay libre para sa mga megranteng manggagawa na nagparehistro sa HOME.

Sa anim na likhang sining, naramdaman ko na mas nakakonekta ako sa Baraha ng Pilipino (Card of the Filipino) ni Brenda V. Fajardo, manlilikha galing Pilipinas at Mereka Yang Terusir Dari Tanahnya (Those Chased Away from their Land) ni Amrus Natalsya, manlilikhang galing Indonesia. Bakit Baraha ng Pilipino? Ang kuwadro na ito ay naglalarawan ng anim na baraha; bawat isa ay nagpapakita ng isang pagguhit na nagpapalawak sa nakaraan, kasalukuyan at hinaharap ng Pilipinas. Kung titingnan mong maigi ang larawan, ito ay nakakapanindig balahibo kung may kaalaman ka sa kasaysayan ng Pilipinas. Ako ay masayang sumasaludo kay Brenda V. Fajardo, isang nagsasanay pa rin na pintor para sa pagbigay buhay sa mga kwento ng Pilipinas sa pamamagitan ng kanyang mahusay na pagguhit.

Ang Mereka Yang Terusir Dari Tanahnya (Those Chased Away from their Land) ni Amrus Natalsya ay isang likhang sining na nagbibigay diin sa buhay ng mga mayayaman at maykapangyarihan laban sa mga mahihirap at walang magawa. Nung tiningnan ko ito, nadama ko ang pagdurusa ng mga magsasaka sa pamamahala ng kanilang mga mayamang kasero. Ang mga nasa kapangyarihan ay nais na kunin ang lahat mula sa mga magsasaka, maging ang kanilang kalayaan. Nagsusumikap ang mga magsasaka upang maghatid ng kita para sa kanilang mga kasero. Kung wala sila, wala din naman ang mga kasero. Bakit ba hindi maging patas din ang mga may kapangyarihan?

Ang aking pinaka paboritong likha ay ang Stardust: Soaring through the Sky’s Embrace ni Mark Justiniani, isang manlilikha galing Pilipinas. Ako ay namangha sa katalinuhang ito! Si Justiniani ay tiyak na may malawak at malayang imahenasyon dahil natatangay ka kahit saan ng kanyang likhang sining. Mayaman ito, at kayang magpadama ng samot-saring emosyon kung naabot mo na ang pag unawa kung paano nakakaapekto ang mga hindi nakikita sa nakikita. Ang likhang sining na ito ay ginawa para sa Galeriya at kumuha ng inspirasyon sa pook ng paghuhukay na naganap sa silong ng dating Korte Suprema. Ang mga bagay na natagpuan sa pook ng paghuhukay ay nakapreserba at ibinalik sa orihinal na ayos para sa obra na ito.

Anong hamon at kasabikan ang aking naramdaman kasama ng mga kapwa ko Sister Guides, sapagkat hindi namin kilala ang mga kalahok, nakita lang namin sila mismo sa araw ng pagpapasyal. Bilang isang gabay, kailangan naming kunin ang kanilang atensyon, panatilihin ang kanilang interes at makipag-ugnayan sa kanila sa panahon ng aming pamamasyal sa loob ng galeriya. Dagdag pa nito, kailangan naming maging malinaw at tumpak kapag ipinakilala namin ang mga likhang sining. Sa totoo lang, mayroon akong mga pagdududa sa sarili kung kaya ko bang gampanan ang pagiging Sister Guide. Sa kabutihang palad, nagawa naming makisalamuha sa mga kalahok na tunay namang nasiyahan. Isang kaluguran na masaksihan na sila ay nakatoon at interesado. Sabik nilang ibinahagi ang kanilang saloobin sa pagsuri pagkatapos ng aming pamamasyal. Maraming mga kalahok ang nagbahagi ng kanilang mga saloobin tungkol sa mga kababaihan, mga komunidad na minorya, katutubo, demokrasya at kasaysayan. Naramdaman ko na ang mga likhang sining ay nakakaugnay sa aming buhay bilang mga migranteng manggagawa.

Ang Likhang-Sining nina Mark Justiniani at U Ba Nyan (Pintor na Burmese) ang pumukaw sa kanilang atensyon. Ang 2 pintor na ito ay matatalino, sila ay may malawak na imahinasyon para maiparamdam nila na konektado ka sa kanilang obra-maestra. Mayaman sa mensahe, mapapa-isip at mailalagay mo ang sarili mo sa panahon at sitwasyon na ipinapahiwatig ng kanilang obra-maestra. Ipinakita nila ang kahalagahan ng tao o bagay na kanilang nilalarawan. Sila ay tunay na malikhain, naa-akit nila ang puso at diwa ng madla.

- Ang Komento ng Grupong Filipino

Ang programang ito ay tiyak na nagbigay sa Sister Guides at sa mga kalahok ng iba’t ibang pananaw sa Galeriya, at ipinakita sa akin na magkahawak kamay ang sining at damdamin. Nalukob ako ng emosyon habang tinitingnan ko ang mga likhang sining - kalungkutan, pighati, awa, kaligayahan at kagalakan. Ang ilan ay talagang tumangay ng aking hininga. Ang pinakamahalaga, nalaman ko na walang tama o mali sa sining, tamasahin mo lang kung ano ang iyong nakikita at nararanasan.

Isang malaking pasasalamat sa Galeriya sa pagbibigay -  sa akin at mga kapwa ko Sister Guides - sa kamangha-manghang pagkakataon. Masaya ako sa aking naabot bilang isang Sister Guide, at inaabangan ko ang susunod na pagkakataon!

 


 

Selamat datang di Dunia Seni

Jo Ann A. Dumlao

Diterjemahkan oleh Natasha Saputra dengan bantuan dari Gerald Sim

Diunggah pada tanggal 28 Februari 2020

Bekerja sama dengan Humanitarian Organisation for Migration Economics (HOME), Galeri Nasional Singapura memulaikan inisiatif Sister Guides, sebuah program tur Galeri khusus bagi komunitas pekerja rumah tangga migran di Singapura. Berdasarkan prinsip-prinsip advokasi dan kepemimpinan komunitas, Galeri Nasional Singapura mendidik enam orang sukarelawan HOME untuk memandu tur seni untuk komunitas-komunitas mereka. Dipandu dalam Bahasa Myanmar, Bahasa Tagalog, dan Bahasa Indonesia, tur ini melibatkan peserta dalam diskusi yang bermakna tentang karya seni dari Galeri Seni Asia Tenggara UOB dan Galeri Anak-Anak Biennale 2019 bertema Embracing Wonder.

Artikel ini ditulis oleh Jo Ann, Sister Guide kami dari Filipina. Artikel ini pertama kali diterbitkan di MyVoice @ HOME, sebuah platform online bagi pekerja migran untuk berbagi cerita, artikel, foto dan puisi mereka.

--------------------

Saya tidak pernah membayangkan bahwa suatu hari saya akan memandu tur di Galeri Nasional Singapura. Sebelum program Sister Guides, saya pernah mengunjungi Galeri Nasional Singapura beberapa kali, namun saya belum pernah melihat pameran-pameran yang ada di dalam! Meskipun demikian, saya selalu terpesona oleh arsitektur Galeri ini - perpaduan elok gedung-gedung yang dahulunya digunakan sebagai Mahkamah Agung dan Balai Kota. Galeri juga mengoleksi karya seni Juan Luna, seorang seniman yang spektakuler dan seorang pahlawan nasional Filipina. Saya juga berasal dari provinsi asalnya, yaitu Ilocos Norte.

Ketika saya mengetahui bahwa saya akan dilatih menjadi seorang Sister Guide, saya benar-benar gembira. Dari enam orang Sister Guides, kami dibagi menjadi tiga tim berpasangan, masing-masing dari Filipina, Myanmar, dan Indonesia. Sesi pelatihan difasilitasikan oleh staf dari tim Komunitas & Akses dan tim Kuratorial. Seorang pemandu galeri juga membawa kami mengikuti tur.

Mereka menelusuri bangunan Galeri UOB Asia Tenggara bersama kami, dimana kami membahas karya seni yang dikurasikan khusus untuk program Sister Guides. Kami juga mencakup tiga instalasi yang merupakan bagian dari Galeri Anak-anak Biennale 2019. Melalui tur tematik yang disebut “Memeluk Cerita-Cerita Terpendam,” kami menjelajahi kisah-kisah yang terbungkam yang diungkit dalam karya-karya seniman  negara asal kami. Asyiknya, program ini gratis bagi pekerja migran yang mendaftar melalui HOME!

Dari enam karya seni yang kami bahas, saya merasa paling terkoneksi dengan Baraha ng Pilipino (Kartu Filipina) oleh seniman Filipina Brenda V. Fajardo dan Mereka Yang Terusir Dari Tanahnya oleh seniman Indonesia Amrus Natalsya. Kenapa Baraha ng Pilipino? Di dalam lukisan ini terdapat enam kartu yang masing-masing menggambarkan masa lalu, masa kini dan masa depan Filipina. Jika Anda memperhatikan gambar-gambar itu secara teliti dan mempunyai pengetahuan tentang sejarah Filipina, karya itu akan membuat Anda merinding. Saya salut kepada Brenda V. Fajardo, seorang seniman yang masih aktif, karena telah memberikan hidup kepada kisah-kisah Filipina melalui karya-karyanya yang indah.

Karya Amrus Natalsya, Mereka Yang Terusir Dari Tanahnya adalah karya seni yang menggarisbawahkan perbedaan antara kehidupan orang kaya dan berwibawa dan kehidupan orang miskin dan tak berdaya. Ketika dicermati, saya kenal dengan penderitaan sang petani di bawah kekuasaan tuan tanah yang kaya. Mereka yang berkuasa ingin merampas segalanya dari para petani, bahkan kebebasan mereka. Para petani bekerja keras untuk menghasilkan uang bagi tuan tanah mereka. Tanpa mereka, tuan tanah bukanlah apa-apa. Mengapa mereka yang berkuasa tidak bersikap adil?

Karya kesukaan saya sepanjang masa adalah Stardust: Melonjak Meliputi Langit oleh seniman Filipina Mark Justiniani. Kecemerlangannya membuatku kagum! Justiniani pasti memiliki imajinasi yang luas dan bebas karena karya seni ini dapat membawamu kemana-mana. Anda mungkin dapat merasakan berbagai emosi-emosi berbeda ketika memahami bagaimana hal-hal yang tak wujud memengaruhi apa yang wujud. Karya seni ini dibuat khusus untuk Galeri Nasional Singapura dan terinspirasi oleh situs penggalian di ruang bawah tanah gedung lama Mahkamah Agung. Artefak-artefak yang ditemukan di situs penggalian tersebut dipelihara dan direstorasikan untuk pekerjaan ini.

Tantangan yang mengasyikkan untuk kami Sister Guides adalah bahwa awalnya kami tidak kenal sebagian besar dari peserta-peserta. Kami hanya dapat bertemu dengan mereka pada hari-H. Sebagai pemandu, kami harus mendapatkan perhatian mereka, mempertahankan minat mereka, dan berinteraksi dengan mereka selama durasi tur. Selain itu, kami harus teliti dan jelas ketika memperkenalkan karya seni. Sejujurnya, awalnya saya ragu dengan kemampuan saya untuk menjadi seorang Sister Guide. Untungnya, kami dapat bergaul dengan para peserta dengan mudah dan mereka benar-benar menikmati waktu mereka di tur ini. Sangatlah menyenangkan bagi saya ketika melihat mereka begitu fokus dan berminat. Mereka sangat bersemangat untuk berbagi pikiran pada survei akhir perjalanan. Banyak peserta menyampaikan pendapat mereka mengenai perempuan, komunitas minoritas, masyarakat adat, demokrasi dan sejarah. Saya merasa bahwa karya seni memang berkaitan dengan kehidupan kita sehari-hari sebagai pekerja migran.

Karya dari seniman Filipina dan Burma, Mark Justiniani dan U Ba Nyan, menarik perhatian kami. Kecerdasan dan kedalaman imajinasi para seniman ini ditampilkan melalui mahakarya masing-masing. Mereka kaya dengan makna yang membawa kita lintas konteks dan waktu. Mereka berhasil mengutarakan kepentingan hal-hal yang ingin mereka ungkapkan, serta beberapa kondisi manusia universal. Mereka benar-benar kreatif dan berhasil menyentuh hati dan jiwa kita.

- Komentar dari peserta Filipina

Program ini tentu saja memberikan Sister Guides dan peserta-peserta sesama sebuah sudut pandang baru terhadap Galeri Nasional Singapura, dan menunjukkan kepada saya kaitan antara seni dan emosi. Saya penuh dengan emosi saat melihat karya seni - kesedihan, belas kasihan, kebahagiaan dan kegirangan. Ada beberapa karya pun yang benar-benar menakjubkan saya. Yang paling pentingnya adalah bahwa saya mempelajari bahwa tidak ada benar atau salah dalam seni, nikmatilah apa saja yang Anda mellihat dan mengalami!

Terima kasih banyak kepada Galeri Nasional Singapura karena telah memberi kami - rekan-rekan Sister Guides termasuk saya sendiri – kesempatan yang luar biasa ini. Saya sangat senang dengan pencapaian saya sebagai Sister Guide, dan saya sangat menantikan kesempatan berikutnya!

 


 

အနုပညာ ကမ္ဘာ မှ ကြိုဆိုပါသည်။ 

Jo Ann A.Dumlao မှ ၂၈ ရက် ဖေဖော်ဝါရီလ ၂၀၂၀ နေ့ တွင် ပေးပို့ပါသည်။

 

 

စင်္ကာပူ နိုင်ငံ အမျိုးသားပြတိုက် သည် Humanitarian Organisation for Migration Economics (HOME) အဖွဲ့ နှင့် ပူးပေါင်း ၍ Sister Guides အမည် ရှိ အထူး စီမံထားသော ခရီးစဉ် တစ် ခုကို အိမ်အကူ အလုပ်သမ များ အသိုင်းအဝန်း အတွက် စတင်ဆောင်ရွက်ခဲ့ပါသည်။

 

မိမိ ကိုယ်တိုင် တွေးခေါ်  စဉ်းစား နိုင်၍ ခံစားချက်ကို ဖော်ပြနိုင်ခြင်း နဲ့ မိမိရဲ့ အသိုင်းအဝိုင်းကို ဦးဆောင်နိုင် ခြင်း ဆိုတဲ့ အချက်များကို အခြေပြု၍ အမျိုးသားပြတိုက် သည် HOME မှ စေတနာ့ဝန်ထမ်း ၆ ဦးအား  သက်ဆိုင်ရာ လူမျိုး အသိုင်းအဝိုင်း အတွက် အနုပညာ လေ့လာရေးခရီးစဉ်ကို ဦးဆောင်လမ်းညွှန် နိုင်ရန် သင်ကြားပေးခဲ့ပါသည်။

 

မြန်မာ ဘာသာ ၊ Tagalog ဘာသာ နှင့် Bahasa Indonesia ဘာသာ တို့ဖြင့် ပြုလုပ်သော ထို အနုပညာလေ့လာရေး ခရီးစဉ်တွင် UOB Southeast Asia Gallery နှင့် Gallery Children’s Biennale 2019: Embracing Wonder တို့မှ အနုပညာ လက်ရာ များအကြောင်း ကို ပါဝင် လိုက်ပါသူများ အနေဖြင့် စိတ်ဝင်စားဖွယ် အကျိုးပြု ဆွေးနွေး နိုင်စေခဲ့ပါသည်။

 

ယခု ဆောင်းပါးကို ရေးသားသူမှာ ကျွန်ုပ် တို့၏ Sister Guide တစ်ဦး ဖြစ်သော ဖိလစ်ပိုင် နိုင်ငံသူ Jo Ann ဖြစ်ပါသည်။ ရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားများ ရဲ့ ဝတ္ထု ၊ ဆောင်းပါး၊ ဓာတ်ပုံ နဲ့ ကဗျာများ မျှဝေရာ အွန်လိုင်း မီဒီယာ တခုဖြစ်သော MyVoice@Home တွင် ပထမအကြိမ် ထည့်သွင်းဖော်ပြပါရှိခဲ့ပါသည်။

 

ကျမအနေနဲ့ တချိန် ချိန်မှာ စင်္ကာပူ နိုင်ငံ အမျိုးသား ပြတိုက်မှာ လမ်းညွှန် ပြသသူ အနေနဲ့ လုပ်ခွင့်ရခဲ့မယ်လို့ မတွေးမိခဲ့ဘူးပါ။ ဒီ Sister Guides အစီအစဉ် မတိုင်ခင် မှာ ပြတိုက်ကို လာရောက် ခဲ့ဘူး ပေမယ့် ပြခန်းတွေထဲကိုတော့ မရောက်ခဲ့ပါ။ သို့သော်ငြားလဲ ပြတိုက်ရဲ့ တည်ဆောက်မှု အနုပညာကို အလွန် အံ့ဩခဲ့ရပါတယ်။ Supreme Court အဆောက်အအုံ ဟောင်း နဲ့ မြို့တော် ခန်းမ အဆောက် အဦ ပုံစံထို ၂ ခုကို ရော သမ၍တည်ဆောက် ထားတဲ့ ပုံမျိုးပါ။ ဖိလစ်ပိုင်နိုင်ငံ မှ အလွန်တော်လှ ပြီး နိုင်ငံမှစံထားရတဲ့ အနုပညာရှင် Juan Luna ရဲ့ လက်ရာ တွေကို ပြတိုက် မှာ ထားရှိ ပြသထားပါတယ်၊ သူဟာ ကျမလိုဘဲ Ilocos Norte ပြည်နယ် ကပါ။

 

ကျမကို Sister Guides မှ သင်တန်း ပေးမဲ့ အကြောင်း ကြားသိရချိန်မှာ အလွန်ကို စိတ်လှုပ်ရှားခဲ့ရပါတယ်၊ သင်တန်းပေးရာမှာ မြန်မာ အင်ဒိုနီးရှားနဲ့ ဖိလစ်ပိုင် မှ စုစုပေါင်း Sister Guides ၆ ယောက် ရှိတဲ့အနက် ၂ယောက်တဖွဲ့အနေနဲ့ စုစုပေါင်း ၃ ဖွဲ့ ခွဲ ပြီး ပြတိုက်ရဲ့ Community & Access နဲ့ Curatorial အဖွဲ့ မှ သင်တန်းပေးခဲ့ပါတယ်။ ပြတိုက် လမ်းညွှန်သူမှ ကျမတို့ ကို ပြတိုက် အကြောင်း ရှင်းလင်းပြသပေးခဲ့ပါတယ်။

 

ပြတိုက် တခုလုံး နဲ့ UOB Southeast Asia ပြခန်းတို့ကို လိုက်လံပြသခဲ့ပြီး အဲဒီနေရာမှာ ကျမတို့ အနေနဲ့ Sister Guides အစီအစဉ် အတွက် အထူး စီစဉ်ထားတဲ့ အနုပညာလက်ရာ ပစ္စည်းများ အကြောင်း ဆွေးနွေးခဲ့ကြပါတယ်၊ Gallery Children’s Biennale 2019 ရဲ့ ပြခန်း သုံးခန်း ကိုလဲ လေ့လာခဲ့ပါတယ်၊ “Embracing Hidden Stories” ဆိုတဲ့ ကျမတို့ရဲ့မွေးရပ်မြေနိုင်ငံ မှ အနုပညာရှင်တွေရဲ့ မကြားဘူးခဲ့တဲ့ ဇာတ်လမ်း လက်ရာ တွေ ကို လေ့လာခွင့် ရခဲ့ပါတယ်။ ဒီအစီအစဉ်ရဲ့ နောက်ထပ် အလွန်ကောင်းတဲ့ အချက်ကတော့ ရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားများအတွက် HOME မှတဆင့် စာရင်းပေးဆက်သွယ် လျှင် အခမဲ့ ဖြစ်ကြောင်းပါ။

 

အနုပညာလက်ရာ ၆ ခု ထဲက ကျမအနေနဲ့  ဖိလစ်ပိုင်မှ အနုပညာရှင် Brenda V. Fajardo ရဲ့ Baraha ng Pilipino (Card of the Filipino) နဲ့  အင်ဒိုနီးရှားမှ အနုပညာရှင် Amnus Natalsya ရဲ့ Mereka Yang Terusir Dari Tanahnya (Those Chased Away from their Land) ကို အခံစားရ ဆုံးဖြစ်ပါတယ်၊ ဘာကြောင့် Baraha ng Pilipno ရဲ့ လက်ရာ ပန်းချီကို ကြိုက် နှစ်သက်ပါသလဲ ဆိုရင် သူမရဲ့ ပန်းချီမှာ ကဒ်ပြား ၆ ခု ကိုပြပါတယ် ၊ တခုချင်းစီမှာ ဖိလစ်ပိုင် နိုင်ငံရဲ့ အတိတ် ပစ္စုပ္ပန် နဲ့ အနာဂါတ် ကို ဖော်ပြပါတယ်။ အကယ်၍ သင်ဟာ ဖိလစ်ပိုင် နိုင်ငံရဲ့ သမိုင်းကြောင်းကို သိတဲ့သူတယောက်ဖြစ်ပြီး သူမရဲ့ ပန်းချီတွေကို အနီးကပ် ကြည့်ခဲ့ မိရင် ကြက်သီးမွေးညှင်းထ စေတဲ့အထိ ခံစားရမှာပါ။ ဖိလစ်ပိုင် ပြည်သူတွေရဲ့ ဘဝဇာတ်လမ်းတွေကို ပြောင်မြောက် လှတဲ့ပန်းချီလက်ရာများမှ တဆင့် ဖော်ကြူး နိုင် မှု့ တွေအတွက် ကျမအနေနဲ့ သူမကို ဦးညွတ်အလေးပြုမိ စေပါတယ်။

 

Amnus Natalsya ရဲ့ Mereka Yang Terusir Dari Tanahnya (Those Chased Away from their Land) လက်ရာ ကတော့ ချမ်းသာ ၍ မောက်မာ ကြသူများ နဲ့ ဆင်းရဲ၍အကူအညီမဲ့ နေသူများ အကြောင်းကို ဖော်ကြူးထားပါတယ်၊ ဒါကိုကြည့်ပြီး ကျမ သတိပြုမိတာကတော့ တောင်သူ လယ်သမားများဟာ သူတို့ရဲ့ လယ်ပိုင်ရှင်မြေပိုင်ရှင်တွေရဲ့အောက်မှာ ခံစားခဲ့ရ တဲ့အကြောင်းပါ၊ အာဏာရှိတဲ့ သူတွေဟာ လယ်သမား များဆီမှ ရသမျှလိုချင်ကြတဲ့အပြင် သူတို့ရဲ့ လွတ်လပ်ခွင့်ကို တောင် မချန် ထားကြပါဘူး ၊ လယ်သမားများဟာ အလုပ်ကြိုးစား၍ သူတို့ရဲ့ မြေရှင်များအတွက် ဝင် ငွေ ရစေပါတယ် ၊ သူတို့သာ မရှိရင် မြေရှင်များ အတွက် ဘာမှ မရနိုင်ပါ ၊ ဘာကြောင့်များ အာဏာရှိသူတွေအနေနဲ့ သာတူညီမျှ မဖြစ်စေနိုင်ရတာပါလဲ။

 

ကျမရဲ့ အမြဲ တန်း အနှစ်သက်ဆုံး လက်ရာကတော့ ဖိလစ်ပိုင်မှ အနုပညာရှင် Mark Justiniani ရဲ့ Stardust: Soaring through the Sky’s Embrace ဖြစ်ပါတယ်၊ အဲဒီလက်ရာဟာ ကျမကို အလွန်တရာမှ အံ့ဩ စေပါတယ် ၊ သူ့ရဲ့ ကြီးမား ကျယ် ပြန့် လှတဲ့ တွေးခေါ်နိုင်စွမ်းအား နဲ့ သူ့ရဲ့အနုပညာက သင့်ကို နေရာအနှံ့ ခေါ်ဆောင် သွားစေနိုင်ပါတယ် ၊ မမြင်နိုင်တဲ့အရာများကနေ မြင်နိုင်အောင် ခံစားမိ စေ ရာမှ ခံစားမှုမျိုးစုံ ကိုပေးစွမ်းနိုင်ပါတယ် ၊ ဒီပြကွက် ကို ပြတိုက် အတွက် ဖန်တီး ခဲ့တာဖြစ်ပြီး အရင် Supreme Court ရဲ့ မြေ အောက်ထပ် နေရာ ပစ္စည်း များ မှ တန်ဖိုးထားထိန်းသိမ်း  စောင့်ရှောက်ခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။

 

ကျမတို့ Sister Guides များအတွက် စိတ်လှုပ်ရှားစရာ နဲ့ စိန်ခေါ်မှု့ ကတော့ ပြခန်း လာရောက်သူ အများစုနဲ့ကျမတို့ က ကြိုတင် မသိရှိထားကြ ခြင်းပါ၊  ပြခန်းလမ်းညွန် တယောက် အနေနဲ့ လမ်းညွှန်ချိန်မှာ သူတို့ရဲ့ စိတ်ဝင်စားမှု့ အာရုံ စူးစိုက်မှု့နဲ့ ပြောဆို မှု့ ကို ရဖို့ လိုပါတယ်၊ ဒါ့အပြင် ပြခန်းလက်ရာများ အကြောင်း ပီပီသသ နဲ့ တိတိကျကျ ပြောပြဖို့ လိုအပ်ပါတယ်၊ ရိုးရိုးသားသားပြောရမယ်ဆိုရင် ကျမအနေနဲ့ Sister Guide တယောက် အဖြစ် ပြီးပြည့်စုံ ခဲ့ရဲ့လားလို့ သံသယ ဖြစ်မိပါတယ်၊ကံကောင်းစွာနဲ့ ကျမတို့အားလုံးဟာ ပျော်ရွှင်စွာ လာရောက် သူ အားလုံးနဲ့ ရောနှော ဆက်ဆံ နိုင်ခဲ့ပါတယ် ၊ သူတို့တွေ စိတ်ဝင်စားပြီး အာရုံစူးစိုက်နေကြတာ ဝမ်းသာစရာပါ၊ ပြခန်း တွေ လှည့်လည်အပြီးမှာ ဖြည့်ရတဲ့ စစ်တမ်း ကောက်ယူချိန် မှာသူတို့တွေဟာ စိတ်ဝင်တစား အကြံပေး ဖလှယ်ကြပါတယ် ၊လူတော်တော်များများဟာ အမျိုးသမီးများအရေး ၊လူနည်းစု အဖွဲ့အစည်း ၊ ဌာနေလူမျိုးများ ၊ ဒီမိုကရေစီ နဲ့ သမိုင်းကြောင်း စတဲ့အကြောင်းအရာများကို တွေးခေါ် ဖလှယ်ကြပါတယ်၊ ကျမအနေနဲ့ အနုပညာ လက်ရာ ပြခန်း များဟာ တနည်းနည်းနဲ့ ကျမတို့ ရွေ့ပြောင်း အလုပ်သမား များရဲ့ ဘဝနဲ့ ပတ်သက် ဆက်နွယ် တယ်လို့ ခံစားရပါတယ်။

 

ဒီအစီအစဉ် လေးဟာ Sister Guides များနဲ့ ပြခန်း လာရောက်သူ များအားလုံး အတွက် ပြတိုက်ကို ရှု့ထောင့် အမြင်တမျိုး အားဖြင့် မြင်စေနိုင်ခဲ့ပါတယ် ၊ အနုပညာ နဲ့ စိတ် ခံစားမှု့ အတူ ယှဉ်တွဲလာ ကြောင်း ကျမကို ပြသခဲ့ပါတယ် ၊ ပြခန်း လက်ရာများကြည့်ရှူ့ ရချိန်မှာ ဝမ်းနည်းခြင်း၊ သနားဂရုဏာ ၊ ပျော်ရွှင်ခြင်း နဲ့ စိတ်လှုပ်ရှားခြင်း တွေကို ခံစားရမိပါတယ်၊ တခါတရံမှာ ကျမ အသက်တောင် မရှူမိပါ၊ အရေးအကြီးဆုံး ကတော့ အနုပညာမှာ မှန်ခြင်း မှားခြင်းမ ရှိ ၊ မြင်နေကြားသိရသမျှကို ခံစားဖို့ပါ။

 

ဒီကြီးမြတ်တဲ့ အခွင့်အရေးကိုပေးတဲ့ အမျိုးသား ပြတိုက် ကို ကျမနဲ့ ကျမတို့ Sister Guides များကိုယ်စား အထူးကျေးဇူး တင်ရှိပါတယ် ၊ Sister Guide တယောက်အဖြစ် ဆောင်ရွက်ခွင့်ရရှိခဲ့တဲ့အတွက် အထူးဝမ်းသာ ဂုဏ်ယူမိပါတယ်၊ နောက်တကြိမ် အခွင့်အရေးရရှိနိုင်ဖို့ မျှော်လင့်မိပါတယ် ။

 

Translated by Khin Lay and Thet Thet